12.03.2024
Murłata to termin, który wielu osobom nic nie mówi, choć jest jednym z najistotniejszych elementów więźby dachowej, którego celem jest łączenie konstrukcji dachu ze ścianami domu. Jak wygląda, jak jest montowana i co jeszcze warto o niej wiedzieć?
Czym dokładnie jest murłata?
Murłata, albo inaczej płatew stropowa, to drewniana belka dachowa, która jest układana równolegle na murze obiektu. Jej zadaniem jest stabilne połączenie dachu ze ścianami budowli, a także przenoszenie ciężaru z więźby dachowej na ściany domu. W branży budowlanej wymiary murłaty uległy standaryzacji, a przez to ma ona zawsze kwadratowy przekrój i bok o długości od dziesięciu do piętnastu centymetrów. Do wieńca stropowego jest zaś mocowana za pomocą zabetonowanych kotew wyposażonych w nagwintowane końcówki.
Czy można zrobić dach bez murłaty?
Murłata nie bez powodu jest nazywana jednym z najważniejszych elementów, ale mimo to zdarzają się dachy pozbawione tego elementu. Najczęściej brakuje jej w obiektach budowlanych starego typu, które są poddawane renowacji poprzez wstawienie nowego szkieletu albo też zamontowane krokwi do wieńca. W dzisiejszych czasach bardzo rzadko buduje się dachy bez murłaty, ale można to zrobić. W takich sytuacjach bardzo ważne jest zaprojektowanie i skonstruowanie takiej więźby, na jakiej będzie mógł opierać się cały dach. Jętka dachowa musi być wówczas odpowiednio gruba, a rozstaw krowi i płatew kalenicowych musi gwarantować przenoszenie obciążenia z płyt na poprzeczne układy nośne. Jeśli dach ma być pozbawiony murłaty, to koniecznością okazuje się również wieniec żelbetonowy, który łączy strop ze ścianami i wzmacnia nie tylko poddasze, ale i konstrukcję całej budowli.
Ocieplanie murłat – co trzeba wiedzieć?
Dodatkowe ocieplenie murłaty jest o tyle istotne, że znajduje się ona na styku ściany zewnętrznej i dachu. Jeśli nie będzie więc dodatkowo ocieplona, to stanie się mostkiem termicznym, przez który ciepło będzie uciekało z budynku. Murłaty montowane są na wewnętrznych częściach ścian kolankowych, a przez to zewnętrzna część tych ścian pozostaje wolna. Jeśli przestrzeń ta nie zostanie zaizolowane, to w chłodnym pasie może skraplać się para wodna. Murłaty najczęściej ociepla się poprzez przedłużenie ocieplenia ścian budynku za pomocą płyt styropianowych, a można do tego wykorzystać odpady styropianowe, które zostały nam po ociepleniu domu. Takie rozwiązanie jest niezwykle efektywne i zapewnia pożądane skutki, ale warto podkreślić, że ocieplanie murłaty jest dość pracochłonne i wymaga staranności. Kawałki styropianu zastosowane w tym wypadku muszą bowiem mieć trójkątny przekrój i być prostopadłe do membrany dachowej.
Jak powinno się mocować murłaty?
Najczęściej używanym połączeniem murłaty z krokwią jest gwóźdź krokwiak, ale jednocześnie jest to rozwiązanie dość staroświeckie, a rozwój technologiczny umożliwia dziś stosowanie znacznie lepszych opcji. Krokwiaki cechują się bowiem niewielką nośnością i są bardzo podatne na wyrwanie, a ponadto mogą doprowadzić do pęknięcia drewna, nawet jeśli nie są duże. Dziś o wiele częściej do montażu wybiera się złącza ciesielskie, które sprawdzają się znakomicie w przypadku wszystkich popularnych konstrukcji w tym zakresie. Wybór optymalnych złączy ciesielskich musi być uzależniony od typu więźby krokwiowo-jętkowej, jej rozpiętości, a także obciążeń, jakie są przenoszone przez całe połączenie. Dużą nośność na rozpieranie i poderwanie zapewniają wzmocnione złącza kątowe, które w połączeniu ze standardowymi otworami pozwalają na bezpośredni montaż wieńca do murłaty.
Dlaczego prawidłowy montaż ma wielkie znaczenie?
Jeżeli elementy więźby dachowej zostaną ze sobą źle połączone, to nośność całej konstrukcji dachu będzie znacząco ograniczona, a konstrukcja mniej sztywna i stabilna. Jeśli w takim wypadku na konstrukcję dachu będą działały duże siły rozporowe, to nawet warunki atmosferyczne mogą doprowadzić do poważnego uszkodzenia dachu i zagrozić bezpieczeństwu mieszkańców. Przed montażem murłaty warto więc poznać współcześnie stosowane technologie i metody montażu lub skorzystać z usług profesjonalistów w tym zakresie.
