Lawenda w polskich ogrodach cieszy się bardzo dużą popularnością. Jej kwiaty wspaniale zdobią rabaty czy tarasy, a zapach uprzyjemnia wypoczynek. Ze względu na pochodzenie z rejonu śródziemnomorskiego ta krzewinka jest wymagająca, ale jej samodzielna uprawa jest możliwa. Wystarczy, że zapoznamy się z najważniejszymi zasadami sadzenia i pielęgnacji lawendy.
Jaką lawendę wybrać do ogrodu?
Poszczególne odmiany lawendy różnią się pod względem wyglądu. Osiągają nieco inne rozmiary, mają inny kolor liści, a nawet kwiatów, choć lawenda zwykła kojarzyć nam się z fioletowoniebieską barwą. Jednak najważniejszą cechą, którą powinniśmy brać pod uwagę, jest mrozoodporność.
Wyróżnia się trzy główne grupy: lawendę wąskolistną, lawendę francuską oraz lawendę pośrednią. W polskich ogrodach możemy najczęściej spotkać odmiany należące do grupy pierwszej bądź trzeciej. Lawenda francuska (Lavandula stoechas) o większych ciemnofioletowych kwiatach niestety nie wytrzymuje polskiej zimy.
Lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia) to najpopularniejszy rodzaj lawendy. Jej krzaczki osiągają od 50 do 60 cm wysokości, a wąskie liście charakteryzują się srebrzystozielonym odcieniem.
Lawenda pośrednia (Lavandula x intermedia) – to mieszaniec lawendy wąskolistnej oraz francuskiej. Jej liście mają intensywnie zieloną barwę, a kwiaty zwracają uwagę silnym zapachem.
Wśród odmian lawendy wąskolistnej warto zwrócić uwagę na niesprawiającą kłopotów odmianę Hidcote oraz Munstead kwitnącą już od czerwca. Jeśli chcemy w ogrodzie zasadzić odmiany o innym kolorze kwiatów, możemy wybrać bladoróżową odmianę Rosea lub białą odmianę Alba. Z kolei spośród odmian lawendy pośredniej najczęściej poleca się odmianę Pure Platinum czy Grosso.
Jak wykorzystać lawendę w ogrodzie?
Lawenda ze względu na zwarty pokrój oraz niedużą wysokość doskonale nadaje się do tworzenia obwódek na rabatach kwiatowych lub obsadzania ścieżek. Doskonale sprawdza się również na skalniakach, a uprawiana w doniczce może ozdabiać taras.
Lawenda odstrasza komary i mszyce, dlatego warto sadzić ją w pobliżu miejsc przeznaczonych na odpoczynek lub gatunków wyjątkowo atakowanych przez mszyce. Warto pamiętać, że jednocześnie lawenda wabi motyle, trzmiele i pszczoły.
Jakie stanowisko dla lawendy?
Wybór odpowiedniego stanowisko jest bardzo ważny, by uprawa lawendy okazała się sukcesem. Miejsce powinno być bardzo słoneczne, osłonięte przed silnymi wiatrami. Doskonale sprawdzą się lekkie stoki południowe i zachodnie, na których słońce będzie się mocno opierało.
Lawenda dobrze radzi sobie nawet w niezbyt żyznej glebie, jednak powinna być ona przepuszczalna, lekko piaszczysta, ponieważ roślina nie toleruje nadmiaru wody. Nie przepada również za kwaśnym podłożem. Najlepiej jeśli odczyn gleby będzie w granicach 6,5 – 7,5 pH.
Jak i kiedy sadzić lawendę?
Najlepsze terminy na sadzenie lawendy to kwiecień oraz wrzesień. Wiosną nie będą jej już zagrażały mrozy, a wczesną jesienią zdąży się przyjąć, zanim nadejdą poważniejsze chłody.
Podczas sadzenia lawendy bardzo ważne jest zachowanie odpowiedniego odstępu, ponieważ potrzebuje ona dobrej cyrkulacji powietrza. Dobry dystans między sadzonkami to co najmniej 40 cm. Jeśli wiemy, że gleba w naszym ogrodzie jest zwarta, nieco bardziej wilgotna, przygotujmy pod lawendę głębsze dołki – około 50 cm. Częściowe wypełnienie ich keramzytem, kamykami lub kawałkami starych potłuczonych doniczek, poprawi przepuszczalność podłoża, a tym samym pozwoli roślinie na lepszy rozwój.
Pielęgnacja lawendy
Chociaż lawenda woli stanowisko suchsze niż zbyt wilgotne, w czasie okresowej suszy pamiętajmy o jej regularnym podlewaniu. Jest to szczególnie ważne w przypadku niedawno posadzonych roślin. Przy czym dbajmy, by nie moczyć jej liści oraz kwiatów.
Lawenda nie wymaga urodzajnej, bogatej w składniki odżywcze gleby, dlatego nie ma konieczności, by regularnie ją nawozić. Wystarczy, że wesprzemy ją wiosną niedużą dawką nawozu zawierającego potas i fosfor.
Najważniejszym zabiegiem w pielęgnacji lawendy jest jej cięcie. Najlepszym terminem na jego wykonanie jest wrzesień. Niekiedy wysokie temperatury mogą pobudzić lawendę do kolejnego kwitnienia, wówczas można zabieg nieco przesunąć – najważniejsze, by roślinę przyciąć co najmniej 4 tygodnie przed pierwszymi mrozami, w przeciwnym razie łatwiej przemarznie. Wiosenne terminy nie są polecane, ponieważ łatwo wówczas uszkodzić zawiązujące się pąki. W pierwszym roku uprawy pędy młodych nierozrośniętych jeszcze krzaczków należy skrócić o połowę. Dzięki temu roślina mocno się zagęści. W kolejnych latach przycina się przede wszystkim pędy zbyt wybujałe lub uszkodzone – chore czy złamane. Pozostałe skraca się tak, by roślina zachowała regularny kształt i by pobudzić ją do wytwarzania nowych gałązek. W czasie cięcia należy zwrócić uwagę, by skracać jedynie jednoroczne fragmenty pędów. Starsze, zdrewniałe już gałązki gorzej się regenerują i mogą nie wypuścić już nowych pędów.
Zimowanie lawendy
Choć do polskich ogrodów wybiera się odmiany lawendy o dobrej mrozoodporności, zawsze warto o nią odpowiednio zadbać. Dolną część krzaczka można jesienią obłożyć suchymi liśćmi lub słomą, a wraz z nadejściem pierwszych przymrozków cala roślinę okryć stroiszem. W tym celu można wykorzystać gałązki drzewek iglastych, słomę lub białą agrowłókninę.
19.04.2024